Bài 1: Nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật: Do nhận thức pháp luật?

Trong thời đại số, nghệ sĩ không thể viện lý do "không biết luật" để bao biện cho hành vi quảng cáo sai sự thật.

Hồi chuông cảnh báo với nghệ sĩ không chỉ về quảng cáo sai sự thật mà còn về hiểu biết và tuân thủ pháp luật!

Những hình ảnh, clip quảng cáo về nhiều sản phẩm chẳng hạn như mỹ phẩm, sữa, thuốc, thực phẩm chức năng... được nghệ sĩ hay người nổi tiếng giới thiệu, không còn hiếm trên mạng xã hội.

Nhưng không phải sản phẩm nào cũng được người quảng cáo kiểm chứng về nguồn gốc, công dụng, giá trị thực của sản phẩm!

Mới đây nhất, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử phải ra quyết định xử phạt một BTV và một MC do có sai phạm trong hoạt quảng cáo với tổng số tiền hơn 100 triệu đồng. Và trước đó, hai YouTuber, Tiktoker nổi tiếng đã bị khởi tố, bắt tạm giam vì sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng.

Những vụ việc nói trên là hồi chuông cảnh báo với nghệ sĩ không chỉ về quảng cáo sai sự thật mà còn về hiểu biết và tuân thủ pháp luật!

Bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử cho biết: Phạt đối với cả biên tập viên Quang Minh là bao gồm cả hai hành vi, đấy là quảng cáo không phù hợp với một trong các tài liệu theo quy định, vi phạm quy định tại điểm a Khoản 2, Điều 52 của Nghị định 38 và vi phạm quy định tại điểm a Khoản 4 Điều 52 Nghị định 38. Và với Vân Hugo thì sẽ vi phạm quy định liên quan đến quảng cáo gây nhầm lẫn về chất lượng, công dụng của sản phẩm, vi phạm quy định tại Khoản 5, Điều 34 của Nghị định 38.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng: Điều này ảnh hưởng rất tiêu cực đến những người mua hàng, xã hội. Vì chúng ta biết  nhiều trường hợp khó khăn, họ mang căn bệnh nan y uống phải thuốc rởm, sữa bồi bổ cơ thể lại làm hại cơ thể. Điều đó đáng day dứt. Vì họ rất tin yêu nghệ sĩ, mong muốn thể hiện tình cảm với nghệ sĩ. Nhưng khi họ sử dụng sản phẩm sai thì niềm tin đó không chỉ với nghệ sĩ mà ảnh hưởng đến cả xã hội.

Tại họp báo quý I/2025 của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, đại diện Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử cho rằng, nếu một số nghệ sĩ hiểu biết pháp luật tốt hơn đã tránh được hậu quả đáng tiếc như vậy!

Theo ông Lê Quang Tự Do - Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử: Họ nhận hợp đồng, ký kết hợp đồng và quảng cáo một cách vô tội vạ, không quan tâm nhiều đến những nội dung mà người ta đưa cho mình. Nó có thật hay không, nó có đúng hay không cũng ít người check dẫn đến là rất dễ vi phạm pháp luật... Việc nghệ sĩ mà còn là biến tấu lên rất nhiều thứ và nói thậm chí là người ta nói tăng chiều cao vượt trội thì có thể là vút lên 5-10 cm, không biết đâu ra tự mình đưa vào luôn... thành ra là nổ, là lố.

Phía Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử cũng nhấn mạnh, trong thời đại số, nghệ sĩ không thể viện lý do "không biết luật" để bao biện cho hành vi vi phạm. Người vi phạm cần chủ động khắc phục hậu quả. Việc khắc phục cần có hai hình thức và cần thực hiện đồng thời. Đó là tự giác sửa sai và nghiêm chỉnh chấp hành các hình thức xử phạt của pháp luật và cam kết không tái phạm.

Ông Lê Quang Tự Do - Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử bày tỏ: Một điểm nữa cuối cùng mà cái này chúng tôi cũng nghĩ là các nghệ sĩ đặc biệt lưu ý vì đây là một hình thức phổ biến, là nghệ sĩ thì thường hợp tác với các công ty sản xuất, ví dụ như mỹ phẩm, ví dụ như sữa chưa thấy nhưng chúng tôi chưa thấy mỹ phẩm rất nhiều hoặc như kẹo, rau củ, thực phẩm chức năng, chúng tập hợp tác sản xuất với cái gương mặt đại diện được các nhãn hàng được các công ty đó trả lại bằng cổ phần, cổ phiếu hoặc góp vốn thì chúng ta vô tình trở thành ra là đồng sản xuất. Nếu mặt hàng sữa đó, mặt hàng kẹo kê ra đó, mặt hàng thực phẩm chức năng đó mà được các cơ quan chức năng kết luận là giả thì phạm tội sản xuất hàng giả và cái tội đó thì có thể bị xử lý hình sự.

Bên cạnh đó, các nghệ sĩ được khuyến nghị cần chủ động học hỏi, tham khảo quy định pháp luật trước khi ký hợp đồng quảng cáo. Không thể vì một vài phút ghi hình, một vài dòng trạng thái trên mạng xã hội khi chưa thẩm định, mà đánh đổi uy tín cá nhân, lòng tin công chúng và đối mặt với hậu quả pháp lý!./.