Khi còn bé, Khvicha Kvaratskhelia thường ngồi đợi những quả táo lớn lên.

Mỗi mùa hè, cậu ở quê nhà của gia đình là Tsalenjikha, nằm giữa dãy núi Caucasus hùng vĩ của Georgia. Từ ngôi nhà đến dòng sông là một khoảng đất xanh mướt, cuối đó là một cánh cổng sắt lớn. Đó là một sân bóng lý tưởng.

Từ lâu, cánh cổng ấy được trang trí bằng những mũi kim loại sắc nhọn. Badri, cha của Khvicha, từng là cầu thủ chuyên nghiệp, đã làm hỏng vô số quả bóng vì chúng. Sau 30 năm, khi nhớ lại những lần khóc khi bóng bị thủng, ông cảnh báo cậu con trai thứ hai của mình.

Chẳng bao lâu, nghe tiếng bóng đập vào cổng, Badri bước ra kiểm tra xem con trai có nghe lời không. Nhưng ông nhận ra điều khác lạ.

Mỗi mũi nhọn trên cổng giờ được che bằng một quả táo. Nếu bóng chạm vào? Nó sẽ bật ra mà không bị hỏng. Hàng năm, vào tháng Sáu, Khvicha lặp lại nghi thức, hái những quả táo chín sớm từ cây. Nhờ vậy, cậu tốn ít bóng hơn cha mình.

Nhưng Badri lại có vấn đề mới: "Sân nhà chẳng bao giờ có cỏ; cả ngày, cả tối, Khvicha chỉ chơi bóng."

Sự sáng tạo của cậu bé có lẽ không bất ngờ. Ở Georgia, bản sắc vùng miền rất quan trọng. Dù lớn lên chủ yếu ở Tbilisi, gia đình Khvicha thuộc dân tộc Mingrelian ở miền tây đất nước.

"Người Samegrelo rất thông minh," Badri nói. "Thông minh và sáng tạo. Chúng tôi là người miền núi, hành xử đúng chất núi rừng. Bắt tay là thỏa thuận xong – không cần chữ ký. Đó là cách để hiểu Khvicha, văn hóa đã nuôi dưỡng nó."

Dù Tsalenjikha chỉ có 25.000 dân, người dân nơi đây có ảnh hưởng lớn đến lịch sử Georgia. Terenti Graneli là nhà thơ vĩ đại nhất trong 800 năm. Meliton Kantaria là người lính cắm cờ Liên Xô trên Reichstag năm 1945.

Nhưng trước khi tỏa sáng cho Paris Saint-Germain ở chung kết Champions League, danh tiếng của cầu thủ chạy cánh 24 tuổi này có lẽ đã vượt qua tất cả.

Trước trận đấu lớn nhất châu Âu, một phóng viên đã đến Tbilisi để khám phá cách một vùng đất bóng đá xa xôi của Georgia tạo nên Kvaratskhelia, từ bí quyết rê bóng trên sân bê tông, cơ hội tại học viện Dinamo Tbilisi, đến những cuốn sách Agatha Christie cũ kỹ.

Trong ngôi nhà ở Tbilisi, gia đình Kvaratskhelia giữ một cuộn băng VHS tự làm do mẹ cậu, Maka, thực hiện. Với Badri thường xuyên vắng nhà vì sự nghiệp – ông chơi bóng ở Azerbaijan nhiều năm, thậm chí khoác áo đội tuyển quốc gia 3 lần – Maka muốn giữ gia đình gắn kết.

Băng ghi lại cảnh Badri thi đấu cho FK Shamkir ở vòng sơ loại Champions League trước Skonto FC của Latvia, nơi ông ghi hat-trick. Khvicha luyện tập những cú đá phạt của cha, miệt mài lặp lại.

10 năm sau, cậu đáp lại nguồn cảm hứng ấy. Khi Khvicha bắt đầu sự nghiệp chuyên nghiệp, Badri mắc bệnh nặng. Bác sĩ yêu cầu phẫu thuật tim khẩn cấp, nhưng gia đình không đủ tiền chi trả.

Cuối cùng, lương đầu tiên của Khvicha tại Lokomotiv Moscow đã cứu mạng cha cậu. "Đó không phải là vấn đề với nó," Badri nói.

Badri sẽ có mặt tại chung kết Champions League trước Inter. Những lúc cảm xúc dâng cao, vì sức khỏe, ông phải lui vào khu vực dành cho gia đình. Nhưng ông đã chứng kiến khoảnh khắc đỉnh cao của Khvicha kể từ khi gia nhập PSG vào tháng Một: bàn thắng vào lưới Aston Villa ở tứ kết.

Ở tốc độ cao nhất, Khvicha không chạy mà lướt, đổi hướng như dòng suối qua ghềnh đá. Trung vệ Axel Disasi của Villa bị cuốn trôi, ngã xuống. Cú sút của cậu như lưỡi dao, khẳng định: PSG có Khvicha đã là một thế lực mới.

Cha mẹ cậu đã thấy điều đó từ lâu. "Con trai lớn của chúng tôi hơn Khvicha 5 tuổi," Maka kể. "Khvicha luôn muốn ở cạnh anh trai. Khi 5 tuổi, chúng tôi nhận ra cách nó đuổi theo anh. Nó lao thẳng, nhanh đến mức có thể xoay 90 độ mà không giảm tốc độ."

"Có lần, Khvicha được tặng một bộ kimono và thử judo," Badri nhớ. "Đó là môn thể thao nhanh – do dự một giây là ngã. Huấn luyện viên thấy phản xạ của nó và nhận ra ngay nó là một vận động viên."

Ở Champions League, rê bóng là một dạng chiến đấu. Các huấn luyện viên đầu tiên kinh ngạc trước những cú chạm nhanh, nhẹ, đôi lúc giống đấu kiếm hơn bóng đá. Người ta nói các kỹ thuật gia vĩ đại yêu quả bóng trước, rồi mới đến môn thể thao. Khvicha cũng vậy.

"Khi bắt đầu đi, nó đi cùng quả bóng," Maka nói. "Khi ngủ, nó ngủ với bóng. Khu phố chúng tôi có nhiều sân bê tông nhỏ. Tối nào, khi Badri vắng nhà, tôi phải đi tìm nó, nhìn khắp các sân chơi, cho đến khi thấy nó cách đó hàng trăm mét.

"Nhưng khi chơi bóng lúc nhỏ, nó không bao giờ chơi cho vui. Mất bóng, nó lao về phòng ngự, hỗ trợ thủ môn. Tôi nghĩ đó là lý do tôi tin nó sẽ ổn khi đến Napoli."

Tại Italy, từ năm 2022, kỹ thuật rê bóng của Khvicha vang danh châu Âu. CĐV Napoli yêu mến chàng trai trẻ thẳng lưng, lông mày nhíu lại vì tập trung, chạm bóng nhẹ nhàng như vuốt ve violin. Đầu tiên, cậu là Kvaradona rồi Kvaravaggio. Nghệ thuật của cậu được rèn giữa những khối bê tông khắc nghiệt của Tbilisi.

"Những sân đó nhỏ, bạn bị 6 hay 7 người bao vây," Badri nói. "Nên rất khó xoay xở, bạn phải rê bóng như vậy. Trên mặt nhựa, bạn cần tự bảo vệ mình. Bạn đứng thẳng để tránh chấn thương nếu ngã."

Tbilisi là thành phố của ánh sáng lấp lánh. Cây xanh mọc từ bê tông nứt; vẻ đẹp đến từ những góc cạnh hoang sơ. Hình ảnh Khvicha xuất hiện trên các bảng quảng cáo dẫn đến Sameba, nhà thờ lớn nhất Georgia. Chúng quảng cáo nước uống Georgia, giờ là nhà tài trợ PSG. Với một đất nước đang bất ổn chính trị, cậu là biểu tượng đoàn kết.

Khvicha được tuyển trạch viên trưởng Dinamo Tbilisi, Temur Ugrekhelidze, phát hiện khi 10 tuổi, trong một giải đấu trẻ khu phố. Ugrekhelidze là người đầu tiên trên hành trình của nhiều cầu thủ – từ thủ môn Giorgi Mamardashvili của Liverpool, đến tiền đạo Zuriko Davitashvili của Saint-Etienne và tiền vệ Giorgi Chakvetadze của Watford. Ngồi trong văn phòng tại học viện Dinamo, ông kéo mũ che mắt khi nhớ về Khvicha.

"Đó là sự can đảm," ông nói. "Nổi bật nhất. Khi rê bóng, cậu ta luôn tiến lên. Nhiều cầu thủ thử một lần, mất bóng và sợ không dám thử lại. Nhưng dù mất bóng năm lần, cậu ấy vẫn đối mặt đối thủ và tiến tới."

Ngày đầu tiên của Khvicha tại Dinamo trùng với lễ khánh thành học viện mới. Cristiano Ronaldo từ Real Madrid đến dự. Nhiều năm sau, một bức ảnh từ ngày đó xuất hiện sau khi Georgia đánh bại Bồ Đào Nha tại Euro mùa hè trước – Khvicha nhỏ bé, cố ngước lên, đứng cạnh thần tượng.

Khi các cầu thủ Georgia lao đến khán giả sau chiến thắng 2-0 lịch sử, Khvicha chạy đến an ủi thần tượng.

"Nó nói: 'Tôi rất tiếc vì đội chúng tôi đã thắng anh,'" Maka kể. "Nó muốn chắc rằng mọi chuyện ổn, không có hiềm khích. Ronaldo đáp: 'Chúc may mắn, tôi ủng hộ cậu.' Sau đó, Ronaldo vào phòng thay đồ Georgia để tặng áo."

Nhưng tại học viện Dinamo, một cầu thủ khác từng là ngôi sao. "Kvara không phải cầu thủ xuất sắc nhất thời điểm đó," giám đốc học viện Levan Gvantseladze nói. "Zuriko Davitashvili giỏi hơn. Kvara có kỹ năng, nhưng gầy và chưa phát triển, nên đôi khi gặp khó khăn.

"Chúng tôi cho vài cầu thủ trong đội chơi vượt cấp – lứa 2001 chơi với lứa 2000. Nhưng Khvicha chỉ chơi đúng lứa, không bao giờ vượt lên."

So với các anh em, Khvicha phát triển chậm – gia đình tin rằng điều này giúp cậu tránh chấn thương cơ, khi cơ thể dần thích nghi.

Cậu chơi ở vị trí tiền vệ phải truyền thống, không phải cánh trái như hiện nay. Với các trận đấu nhỏ của Dinamo không có hậu vệ cánh, cầu thủ chạy cánh phải lùi về phòng ngự, phát triển khả năng làm việc. Gvantseladze cho rằng điều này giúp cậu dễ dàng cắt ngang khung thành từ cánh trái và phù hợp với hệ thống của Luis Enrique tại PSG.

"Điều khác giúp cậu ấy là chúng tôi từng là đội mạnh nhất Georgia," Gvantseladze nói. "Đối thủ chơi phòng ngự lùi sâu, khoảng trống ở khu vực cuối sân rất nhỏ. Nên cần sáng tạo và quyết liệt, kỹ năng rê bóng một chọi một – và điều đó vẫn thể hiện tại PSG hôm nay."

"Có lần, khi còn nhỏ, nó bị sốt vì nhiễm virus nặng," Badri kể. "Nó không tập được suốt một tháng. Với trẻ 14 tuổi, điều đó thật tệ. Vậy nên khi đấu với Saburtalo, nó khăng khăng ngồi dự bị. Cuối hiệp một, thủ môn Dinamo bị đuổi. Khvicha vào sân và bùm: Dinamo thắng 3-0, cả 3 bàn do nó ghi."

Các huấn luyện viên Dinamo dần bị thuyết phục và quy tắc thông thường được nới lỏng.

Gia đình Kvaratskhelia gặp khó khăn khi cậu ở tuổi thiếu niên. Tài chính eo hẹp, Badri phải ở lại Azerbaijan tìm việc, còn Maka tạm chuyển về Tsalenjikha.

"Khi còn nhỏ ở Georgia, cuộc sống của tôi hơi khó khăn," Khvicha viết trên The Players' Tribune năm ngoái. "Đôi khi khó khăn. Không đi vào chi tiết. Nhưng không phải lúc nào cũng dễ dàng."

Maka thường cho cậu ít tiền để tự lo khi đi thi đấu. "Nhưng nó chẳng bao giờ tiêu!" bà nhớ. "Nó giữ tiền, trở về, dùng nó cho anh em hoặc bạn bè hoặc mời ai đó nghèo khó đi ăn McDonald's. Nó luôn biết chia sẻ."

Giữa những lo lắng về khó khăn, huấn luyện viên lâu năm Vladimer Kakashvili, biệt danh Lado, đưa ra đề xuất.

"Tôi thấy nhiều vấn đề trong cuộc sống của cậu ấy," Lado nói. "Có quy định chỉ cầu thủ ngoài Tbilisi mới được sống và tập toàn thời gian tại học viện. Nên tôi thuyết phục Levan cho cậu ở lại. Lịch trình thực sự giúp ích."

"Những người sống ở đây tập hai buổi mỗi ngày," Gvantseladze giải thích. "Tập cá nhân lúc 7 giờ sáng, sau đó tập đội vào buổi chiều. Cậu ấy chỉ cần thức dậy, tập luyện và đi học. Điều đó giúp mọi thứ thoải mái, tiết kiệm thời gian."

Mỗi phòng ký túc đều đơn giản với hai giường đơn, hai bàn học và hai tủ quần áo. Sống trong khu cũ của Khvicha là Raul Baratelia, cũng là cầu thủ chạy cánh đến từ Samegrelo.

"Trước Kvara, điều đó dường như bất khả thi," Raul Baratelia nói. "Chúng tôi không có cầu thủ nào ở 5 giải đấu hàng đầu châu Âu. Nhưng giờ cậu ấy mở ra cơ hội. Người Georgia có thể chơi ở cấp độ cao tại Champions League – và thậm chí vô địch."

Gần đó, Julieta Pipia, "bà mẹ nội trú" của các cầu thủ, đang lắng nghe. "Chúng tôi có mối liên hệ đặc biệt vì hồi đó, Khvicha là người duy nhất ngoài tôi từ Samegrelo," bà nói. "Nên chúng tôi nói chuyện bằng tiếng Mingrelian và cậu luôn xin món ăn quê. Cậu ấy thích elarji (cháo ngô đặc với phô mai)."

Năm 2016, học viện Dinamo tổ chức Cúp Vitali Daraselia lần đầu, giải đấu quốc tế cho lứa U16. Khvicha, khi đó ở lứa U15, không được lên kế hoạch tham gia.

"Vào phút cuối, một đội rút lui," Gvantseladze nhớ. "Đã quá muộn để thay đổi lớn. Đội 2000 có vài cầu thủ phát triển sớm từ 2001, nhưng chúng tôi lập một đội B từ những cầu thủ còn lại.

"Đó là thử thách đầu tiên của Khvicha trước các CLB nước ngoài – lớn hơn cậu một tuổi – và cậu ấy chơi xuất sắc đến mức các CLB khắp thế giới nhắc đến tên mình. Cậu ấy là phát hiện của giải đấu," Lado nói.

8 trăm năm sau khi Shota Rustaveli viết Hiệp sĩ trong bộ da báo, tác phẩm định hình văn học Georgia, đất nước này tìm thấy một người hùng mới. Ngoài sân, Khvicha hào phóng, ám ảnh với tự hoàn thiện và luôn lịch sự. Trên sân, cậu chơi đầy quyết liệt.

"Cậu ấy giống hệt nhân vật đó," Ugrekhelidze nói. "Tôi không nhớ cậu ấy từng gặp rắc rối. Chính sự kết hợp của can đảm, thể chất và kỹ thuật làm nên một cầu thủ xuất sắc."

Khvicha sớm có nhiều thứ để chia sẻ với gia đình. Trong vòng 1 năm sau Cúp Vitali Daraselia, cậu ra mắt Dinamo. "Hãy hiểu rằng một bông hồng không gai chẳng bao giờ được hái," Rustaveli viết.

"Ông biết không, Naples giống Georgia," Badri nói. "Chúng tôi đều giàu cảm xúc. Yêu bóng đá. Nó không phải một phần của cuộc sống: nó là cả cuộc sống."

Thật phù hợp khi Khvicha tỏa sáng tại Napoli dưới thời Luciano Spalletti. Với 12 bàn và 13 kiến tạo, cậu giúp Napoli giành Scudetto đầu tiên sau 33 năm.

Sau chức vô địch Serie A của Napoli tháng này, nơi cậu chơi nửa đầu mùa giải, Khvicha có thể giành cú ăn ba chưa từng có với PSG: cúp Quốc gia Pháp, Ligue 1 và Champions League.

"Khvicha nhận nhiều sự quan tâm khi rời Dinamo Batumi," Badri nói. "Nhưng khi Napoli đến… tôi bảo với nó, 'Con sẽ chơi ở nơi Maradona từng chơi, cùng sân vận động, cùng phòng thay đồ. Ký hợp đồng đi!'"

Nhưng không như thần tượng của cha, Kvaradona nhút nhát và khép kín. Gia đình cậu ở lại Georgia với bạn gái là sinh viên y khoa và con trai nhỏ.

Có lần, sau trận đấu với Liverpool tháng 9/2022, Badri nhờ cậu xin áo của Virgil van Dijk. "Nó nói quá ngại để xin áo," Badri nhớ. "Mãi đến trận lượt về ở Liverpool, chính Virgil gọi nó lại và đề nghị đổi áo."

"Thành thật mà nói, nó không có cuộc sống nào khác ngoài bóng đá," Maka nói, rồi kể về một ngoại lệ. Trong các chuyến đi cùng đội, Khvicha thường đọc sách trinh thám, mặt nhăn lại vì tập trung. Agatha Christie là tác giả yêu thích.

Có một sức nặng trong cuộc sống của cậu, gương mặt của đội tuyển quốc gia, gánh nặng sáng tạo của một trong những CLB giàu có nhất.

"Nó không nói về áp lực," Maka nói. "Nó không muốn chúng tôi lo. Badri đã phẫu thuật tim hai lần và Khvicha biết ông ấy giàu cảm xúc. Nên nếu nói chuyện, ông ấy sẽ lo."

Đôi khi, Maka lo rằng Khvicha không tận hưởng thành công đủ. Sau bán kết, khi các cầu thủ PSG nhảy ăn mừng, bà nhận ra con trai có vẻ trầm lặng.

"Tôi muốn nó ăn mừng nhiều hơn," bà nói. "Tôi hỏi: 'Sao con không ăn mừng như đồng đội?' Nó trả lời: 'Mẹ ơi, chưa có gì để ăn mừng. Chúng con vẫn còn trận chung kết.'"

Kể từ thành công của Georgia tại Euro mùa hè trước, nhờ Khvicha và Dinamo, đơn xin vào học viện tăng gấp ba.

Và đôi tất thấp đặc trưng của Khvicha? Đó là phong cách của Dinamo. Mọi cầu thủ U16 đều cuộn tất quanh mắt cá và khi đội lớn đấu Saburtalo, trang phục tương tự tạo sự khác biệt.

Nhưng giữa rừng tất thấp, một cầu thủ giống ngôi sao tốt nghiệp của Dinamo hơn cả. Tornike Kvaratskhelia, 15 tuổi, là cầu thủ chạy cánh cao gầy như anh trai. Như Khvicha, cậu được Ugrekhelidze đưa đến Dinamo. Khác anh, cậu chơi vượt một lứa tuổi.

"Khvicha nhanh hơn, nhưng Tornike suy nghĩ kỹ trước khi quyết định," Badri nói.

"Nó cũng gầy và cần phát triển thể chất," Ugrekhelidze nói. "Nhưng tính cách thì giống nhau. Gần đây, chúng tôi thua trận chung kết và nó ấy khóc trong vòng tay tôi. Tôi từng làm vậy với anh trai nó 8 năm trước."

Đầu tháng này, Tornike giành danh hiệu cầu thủ xuất sắc nhất giải UEFA Development Cup U15, tỏa sáng trong các trận gặp Armenia, Uzbekistan và Latvia. 

Tại sân tập chính của Dinamo, Lado hy vọng sớm sử dụng cậu trong đội một. Đã có những cầu thủ trẻ góp mặt, như tiền đạo Vakhtang Salia, sẽ gia nhập Newcastle United mùa hè này và hậu vệ trái Saba Kharebashvili, được Liverpool và Feyenoord quan tâm.

Nhưng suy nghĩ nhanh chóng chuyển về học trò yêu thích, cậu thiếu niên ông từng cho ở lại học viện. Lado nhớ lại cuộc trò chuyện với Khvicha sau bán kết Champions League. "Cậu ấy hứa với tôi," ông nói. "Nếu vô địch, cậu ấy sẽ mang cúp về Tbilisi. Chúng tôi sẽ ngồi trong văn phòng và uống rượu vang Georgia từ chiếc cúp."