'Từ Việt Bắc về Hà Nội' - vở diễn về Hồ Chủ tịch trong năm 1945 lịch sử

Vào các ngày 11 và 12/8 tới, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, vở cải lương "Từ Việt Bắc về Hà Nội" (tác giả Nguyễn Thế Kỷ, đạo diễn NSND Triệu Trung Kiên) sẽ chính thức ra mắt khán giả.

Từ Việt Bắc về Hà Nội là vở diễn nằm trong dự án sân khấu chuyển thể từ bộ tiểu thuyết Nước non vạn dặm của PGS.TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, do NXB Văn học phát hành trong giai đoạn 2022-2025. 

Được sự cho phép của tác giả, NSND - đạo diễn Triệu Trung Kiên, soạn giả Hoàng Song Việt cùng các nghệ sĩ Nhà hát Cải lương Việt Nam (nay là Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia Việt Nam) đã lên kế hoạch chuyển thể bộ tiểu thuyết này thành chuỗi 5 vở diễn sân khấu, trong đó phần 1 - Nợ nước non - đã ra mắt khán giả năm 2022 và có hơn 100 suất diễn.

Theo đại diện nhà hát, để thiết thực kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 (1945- 2025), phần 3 của dự án - vở diễn Từ Việt Bắc về Hà Nội  - được ưu tiên xây dựng trước và ra mắt công chúng vào ngày 11 và 12/8/2025 tại Nhà hát Lớn Hà Nội.

Cần nhắc lại, ở phần I, vở cải lương Nợ nước non (năm 2022) đã tái hiện những năm tháng tuổi thơ và trưởng thành của Nguyễn Sinh Cung - Nguyễn Tất Thành, từ làng Sen tới kinh đô Huế, Bình Định, Phan Thiết, đặc biệt là Sài Gòn, nơi Người bắt đầu cuộc hành trình vượt đại dương vào ngày 5/6/1911, khởi đầu cho lý tưởng cứu nước của mình.

Còn vở diễn lần này, Từ Việt Bắc về Hà Nội, tập trung khắc họa hình tượng Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, tiếp nhận tư tưởng Mác - Lênin, thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và trở về nước vào ngày 28/1/1941, trực tiếp lãnh đạo cao trào cách mạng. Bối cảnh vở diễn trải dài từ các bản làng Cao Bằng đến Tuyên Quang, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thái Nguyên…, nơi Người cùng các đồng chí xây dựng cơ sở, đào tạo cán bộ, phát triển lực lượng vũ trang, lập Mặt trận Việt Minh và tổ chức các hoạt động cách mạng. Và, trọng tâm của vở diễn là thời khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Bám sát nội dung bộ tiểu thuyết Nước non vạn dặm, đạo diễn NSND Triệu Trung Kiên tiếp tục lựa chọn lối kể biên niên sử, dẫn dắt câu chuyện theo trình tự thời gian từ 1941 đến 1945 - thời kỳ cách mạng Việt Nam âm thầm chuẩn bị, nung nấu, chờ đợi thời cơ để bùng lên thành cơn bão lớn. Thách thức lớn nhất của vở diễn là tái hiện một giai đoạn lịch sử nhiều biến động, với không gian rộng lớn, nhiều nhân vật và sự kiện đan xen.

Tuy vậy, vở diễn vẫn xây dựng được mạch truyện hấp dẫn, giàu sức sống, phản ánh sinh động quá trình chuẩn bị và bùng nổ của Cách mạng Tháng Tám, trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế hết sức phức tạp. Ở đó, người xem sẽ được khám phá nhiều khía cạnh về hoạt động của Hồ Chí Minh tại các vùng núi phía Bắc; việc Người sang Trung Quốc và bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam; hoàn cảnh ra đời của một số bài thơ trong "Nhật ký trong tù" và cả chân dung của các nhà cách mạng Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Phùng Chí Kiên, Lê Quảng Ba...

Theo chia sẻ, tác giả Nguyễn Thế Kỷ cùng đạo diễn Triệu Trung Kiên và ê-kíp chú trọng khắc họa Hồ Chí Minh bình dị giữa đời thường. Dù trong quan hệ với những đồng chí lãnh đạo hay với những người dân chất phác của Việt Nam và Trung Quốc, hình tượng Hồ Chí Minh luôn toát lên tinh thần yêu nước, đoàn kết dân tộc, tư duy cách mạng linh hoạt, đạo đức công bằng, chí công vô tư. Những phẩm chất ấy được thể hiện qua hành động, lời nói, thơ ca và cả phong cách sống giản dị, khiêm nhường.

Cũng theo phía dàn dựng, việc lựa chọn nghệ sĩ thể hiện hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh là một việc không đơn giản, khi hình tượng Người xuyên suốt vở diễn, tham gia hầu hết các lớp diễn với dung lượng lời thoại lớn và quan trọng. Đạo diễn đã làm việc với bốn nghệ sĩ được dự kiến giao vai, và cuối cùng nghệ sĩ Văn Thuận được lựa chọn.

"Đây là một thách thức rất lớn và từng khiến tôi lo lắng khi nhận vai. Nhưng được sự động viên, khích lệ của đạo diễn và đồng nghiệp, tôi cũng đã tự tin hơn để quyết tâm hoàn thành tốt vai diễn" - Văn Thuận chia sẻ - "Thời gian qua, tôi đã dành nhiều thời gian rèn luyện, học hỏi từ giọng nói cho đến dáng dấp, tác phong và đặc biệt là thần thái của Bác Hồ, để có thể vào vai Người một cách trọn vẹn nhất" .